Komosa ryżowa – wielka moc w niewielkich ziarenkach

Komosa ryżowa (quinoa, proso boliwijskie lub ryż peruwiański) była podstawowym produktem żywnościowym w kraju Inków. Popularna zwłaszcza na górzystych terenach, gdzie uprawiano ją zamiast kukurydzy. Po podbojach owych obszarów przez Hiszpanów, na skalę przemysłową zaczęto uprawiać tam pszenicę i jęczmień, co sprawiło, iż znaczenie komosy ryżowej znacznie zmalało. W ostatnich czasach zboże to odzyskało popularność dzięki promowaniu zdrowego stylu życia i poszukiwaniu żywności o dużych walorach nie tylko zdrowotnych, ale i kulinarnych. Komosa ze względu na wartość odżywczą niewątpliwie jest jednym ze stałych elementów posiłków osób, które cenią sobie w daniach nie tylko smak, ale i aspekty zdrowotne.

Komosa ryżowa to tzw. pseudozboże – roślina, która nie jest zaliczana z botanicznego punktu widzenia do zbóż, jednakże wytwarza nasiona, które obfitują w duże ilości skrobi. Z tego powodu została uznana za roślinę kaszopodobną. Pierwotnie, wywodzi się z Ameryki Południowej i tam też była na początku uprawiana. Jest to starsza siostra występującej w Polsce pospolicie komosy białej (lebioda), która obecnie traktowana jest jako chwast. W dawnych czasach, kiedy brakowało pożywienia, ratowała ludzi przed głodem. Quinoa występuje w trzech odmianach różniących się od siebie barwą nasion: białej, czarnej i czerwonej.

Właściwości zdrowotne komosy ryżowej

Komosa jest cenną rośliną o niezwykle odżywczym i bogatym składzie. Jej ziarna są nieprzeciętnym źródłem dobrej jakości białka roślinnego. Proso boliwijskie zawiera pełny skład aminokwasów egzogennych (czyli tych, których nasz organizm nie potrafi sam syntetyzować), dzięki czemu jakość białka tego zboża jest bardzo zbliżona do tego pochodzenia zwierzęcego. Jest więc idealną propozycją kulinarną dla wegan i wegetarian. Ponadto stanowi dobre źródło lizyny, która bierz udział w procesie odnowy uszkodzonych tkanek. Dlatego komosa świetnie sprawdzi się w okresie regeneracji powysiłkowej jak i leczeniu kontuzji. Warto podkreślić, że aminokwas ten odpowiada również za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego wchodząc w skład przeciwciał. Białka komosy ryżowej naturalnie nie zawierają glutenu, dzięki czemu jest to produkt rekomendowany w diecie bezglutenowej.

Inną ważną zaletą komosy jest to, że charakteryzuje się średnim indeksem glikemicznym, który wynosi 50-54. Quinoa zawiera również dużo błonnika, który może stanowić nawet 6% suchej masy. Dodatkowo cechuje się wysoką zawartością D-ksylozy i maltozy, przy niewielkiej zawartości glukozy i fruktozy. Biorąc pod uwagę powyższe cechy, komosa ryżowa jest produktem zalecanym diabetykom, osobom zmagającym się z insulinoopornością oraz będącym na dietach redukujących masę ciała.

Quinoa to prawdziwe bogactwo cennych składników odżywczych. Oprócz pełnowartościowego białka, które to rzadko jest spotykane w świecie roślin. Zboże to zawiera wiele cennych witamin (np. B9 – kwas foliowy) i mikroelementów takich jak: mangan, magnez, żelazo, miedź, fosfor oraz wapń. Ze względu na powyżej wymienione składniki może być więc pomocna osobom zmagającym się z migrenowymi bólami głowy, czy nadciśnieniem tętniczym. Poza tym na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż komosa ryżowa jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Mają one pozytywny wpływ na procesy poznawcze, wspierają koncentrację, procesy zapamiętywania i uczenia się, dzięki czemu jest ona polecana dzieciom, młodzieży, studentom i osobom aktywnym umysłowo. Dodatkowo tłuszcze te mają działanie przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe oraz zmniejszają ryzyko rozwoju komórek nowotworowych.

Komosa ryżowa, tak samo jak większość kasz, dostarcza wielu witamin, szczególnie tych z grupy B. Magnez w połączeniu z witaminą B6 (która zwiększa jego wchłanianie w jelicie) wzmacnia układ krwionośny i nerwowy. Na uwagę zaś zasługuje wysoka zawartość witaminy E, która znacznie wyróżnia się na tle innych kasz i jest niemal dwukrotnie wyższa w porównaniu z ziarnem żyta czy pszenicy.

Oprócz witaminy E, komosa ryżowa obfituje także w tzw. nutraceutyki, czyli naturalne substancje, które mogą wykazywać działanie prozdrowotne. Zaliczane są do nich znajdujące się w tych małych ziarenkach związki fenolowe, flawonoidy czy saponiny. Substancje te wykazują właściwości zapobiegające wielu chorobom cywilizacyjnym. Poza tym są silnymi przeciwutleniaczmi, korzystnie wpływającymi na wygląd naszej skóry, a także samopoczucie.

Kulinarne zastosowanie komosy ryżowej

Quinoa charakteryzuje się łagodnym smakiem dzięki czemu ma bardzo szerokie zastosowanie kulinarne – sprawdzi się zarówno w daniach wytrawnych jak i tych na słodko. Na rynku oprócz kaszy z komosy ryżowej można spotkać również mąkę, popping czy makaron. Na co dzień można ją wykorzystać jako dodatek węglowodanowy do dań obiadowych czy śniadaniowy zamiennik owsianki. Dodatek komosy do koktajlu, zupy, sałatki lub potrawki wzbogaci danie w cenne składniki odżywcze. Ponadto komosa świetnie sprawdzi się w bardziej skomplikowanych potrawach: kotletach warzywnych, zapiekankach, słodkich przysmakach, a nawet może stanowić bazę ciasta na pizzę. Quinoa, w zależności od odmiany, różni się smakiem, dlatego też możemy łączyć różne rodzaje komosy w poszczególnych daniach. Sprawdź jakie połączenia smakowe czekają na Ciebie na naszym blogu.